Древнегреческо-русский словарь, Ε, лист 030

Главная > Словари языков древности > Древние языки на Д > Древнегреческий > Слова на Ε > 030
Палеобалканские словари: Албанский | Древнегреческий | Древнемакедонский | Иллирийский | Фракийский | Фригийский (от ИЕ) (от индоевропейской лексики)
Древнегреческо-русский словарь: Α | Β | Γ | Δ | Ε | Ζ | Η | Θ | Ι | Κ | Λ | Μ | Ν | Ξ | Ο | Π | Ρ | Σ | Τ | Υ | Φ | Χ | Ψ | Ω | др.
Древнегреческий на Ε: 001 | 002 | 003 | 004 | 005 | 006 | 007 | 008 | 009 | 010 | 011 | 012 | 013 | 014 | 015 | 016 | 017 | 018 | 019 | 020 | 021 | 022 | 023 | 024 | 025 | 026 | 027 | 028 | 029 | 030 | 031 | 032 | 033 | 034 | 035 | 036 | 037 | 038 | 039 | 040 | 041 | 042 | 043 | 044 | 045 | 046 | 047 | 048 | 049 | 050 | 051 | 052 | 053 | 054 | 055 | 056 | 057 | 058 | 059 | 060 | 061 | 062 | 063 | 064 | 065 | 066 | 067 | 068 | 069 | 070 | 071 | 072 | 073 | 074 | 075 | 076 | 077 | 078 | 079 | 080 | 081 | 082 | 083 | 084 | 085 | 086 | 087 | 088 | 089 | 090 | 091 | 092 | 093 | 094 | 095 | 096 | 097 | 098 | 099

Лексика древнегреческого койнэ с буквы ε (часть 030) с русским переводом и комментариями.



ἐμπείρως

ἐμ-πείρως
по опыту
ex. ἐ. ἔχειν τινός Dem., Polyb. — иметь опыт, быть сведущим в чем-л.;
οἱ ἐ. αὐτοῦ ἔχοντες Xen. — тесно с ним соприкасавшиеся люди



ἐμπελαδόν

ἐμπελᾰ-δόν
praep. cum dat. близ
ex. (ἑστίῃ Hes.)



ἐμπελάζω

ἐμ-πελάζω
1) сближать (для боя), смыкать ex. (δίφρους Hes.); pass. приближаться
ex. (τῆς κοίτης τινὸς ἔμπελαοθῆναι Soph.)
2) приближаться, близко подходить
ex. (τινί HH., Soph., Arst.)



ἐμπέλασις

ἐμ-πέλᾰσις
-εως приближение Sext.



ἐμπέραμος

ἐμπέρᾰμος
2
Anth. = ἐμπείραμος



ἐμπερής

2
Soph. = ἔμπειρος



ἐμπεριγράφω

ἐμ-περιγράφω
(в чём-л.) описывать, выражать Sext.



ἐμπεριέρχομαι

ἐμ-περιέρχομαι
обходить, посещать
ex. (στοὰς ἐμπεριελθόντες ἐπὴ τὸν νεὼν βαδίζομεν Luc.; τὰς Ἀργολικὰς πόλεις Plut.)



ἐμπεριέχω

ἐμ-περιέχω
1) окружать ex. (τὸ μέσον Arst.); pass. быть окруженным
ex. (τοῖς συνεστῶσιν и ὑπό τινος Plut.) или находиться в середине (τὰ ἐμπεριεχόμενα ἄστρα Arst.)
2) (тж. ἐ. ἐν αὑτῷ Arst.) содержать или заключать в себе; pass. заключаться, перен. состоять
ex. ( ἀσφάλεια ἐμπεριέχεται ἐν ταῖς ἀρεταῖς Polyb.)



ἐμπεριλαμβάνω

ἐμ-περιλαμβάνω
1) содержать, обнимать, охватывать ex. (κοιλότης ἐμπεριλαμβάνουσά τι Plut.); pass. содержаться, находиться внутри
ex. (ἐμπεριειλημμένα ἐν τῷ ἠλέκτρῳ ζῷα Arst.)
τὸ κενὸν ἐμπεριλαμβανόμενον Arst. — внутренняя пустота, полость
2) перехватывать, отрезывать
ex. (τὸ ὕδωρ ἐρύμασί τισιν Plut.)



ἐμπεριληπτικός

ἐμ-περιληπτικός
3
охватывающий, содержащий в себе
ex. (τινος Sext.)



ἐμπερίληψις

ἐμ-περίληψις
-εως окружение, схватывание
ex. (τινος Arst.)



ἐμπερινοέω

ἐμ-περινοέω
охватывать мыслью Epicur.



ἐμπεριπατέω

ἐμ-περιπᾰτέω
1) прохаживаться, прогуливаться
ex. (χρυσοῖς ἐμβάταις Luc.; ἔν τισιν NT.)
2) перен. (насчет кого-л.) прохаживаться, высмеивать
ex. (τινι Plut.)



ἐμπερόναμα

ἐμ-περόνᾱμα
-ατος τό плащ на застежке Theocr.



ἐμπερπερεύομαι

ἐμ-περπερεύομαι
манерничать, рисоваться (alicui Cic.)



ἔμπεσον

эп. (= ἐνέπεσον) aor. 2 к ἐμπίπτω



ἐμπετάννυμι

см. ἐμπεταννύω...



ἐμπεταννύω...

ἐμπετάννυμι, ἐμ-πεταννύω
расстилать, раскидывать
ex. (δίκτυα ἐν τοῖς χωρίοις Xen.)



ἐμπεφυῖα

эп. part. pf. f к ἐμφύω



ἔμπη

дор. Anth. = πῆ



ἐμπήγνυμι

ἐμ-πήγνῡμι
дор. ἐμπάγνῡμι (fut. ἐμπέξω, aor. ἐνέπηξα - дор. ἐνέπαξα, pf. ἐμπέπηγα; pass.: fut. ἐμπαγήσομαι, aor. 2 ἐνεπάγην)
1) втыкать, всаживать, вколачивать, вбивать
ex. (κάρφος εἰς τέν γῆν Arst.; χαλκοῦν ἧλόν τινι Plut.)
2) вонзать
ex. (δόρυ μεταφρένῳ Hom. - in tmesi; τὰς ὄνυχας Arst.; ὀδόντα εἴς τινα Anth.; ἐμπαγῆναι δι΄ ὀστέων Arph. и τοῖς ὀστέοις Plut.)
3) наносить
ex. (ἕλκος ὀδυναρὸν καρδίᾳ Pind.)



ἐμπηδάω

ἐμ-πηδάω
вспрыгивать, вскакивать или бросаться
ex. (τινι Her. и εἴς τι Polyb.)
ἐμπηδήσας Luc. — жадно набросившись (на еду)



ἔμπηρος

ἔμ-πηρος
2
1) искалеченный, изувеченный
ex. (πρόβατα Her.)
2) увечный, обладающий физическим недостатком
ex. (παρθένος ἄμορφος καὴ ἔ. Her.)



ἔμπης

эп.-ион. = ἔμπας



ἐμπιέζω

ἐμ-πιέζω
вдавливать, втискивать, вталкивать
ex. (ὅταν ἐμπιεσθῇ τὸ σιτίον ὑπὸ τῆς γλώττης Plut.)



ἐμπικραίνομαι

ἐμ-πικραίνομαι
быть раздраженным, рассерженным
ex. (τινι Her.)



ἐμπιλέομαι

ἐμ-πῑλέομαι
приминаться, уплотняться
ex. (σάρκες ἐμπεπιλημέναι Plat.)
φωτὸς δύναμις ἐμπιληθεῖσα Diod. — концентрированная сила света



ἐμπιμπλ-

= ἐμπιπλ-



ἐμπιμπρ-

= ἐμπιπρ-



ἐμπινής

ἐμ-πινής
2
засаленный Diog.L.



ἐμπίνω

ἐμ-πίνω
(ῑ) (fut. ἐμπίομαι, aor. ἐνέπιον, pf. ἐμπέπωκα)
1) жадно или много пить, выпивать
ex. (τι Eur., Xen., Plut. и τινός Her.)
2) напиваться
ex. οἱ ἐμπεπωκότες Arph., Arst. — напившиеся допьяна



ἐμπιπίσκω

ἐμ-πῐπίσκω
(aor. ἐνέπισα) напаивать Pind.



ἐμπιπλάω

ἐμ-πιπλάω
(только part. praes. ἐμπιπλῶντα Plut. и 3 л. sing. impf. ἐνεπίμπλα Luc.) = ἐμπίπλημι



ἐμπιπλέω

ἐμ-πιπλέω
(только praes. Her.) = ἐμπίπλημι



ἐμπίπλημι

ἐμ-πίπλημι
(impf. ἐνεπίμπλην, fut. ἐμπλήσω, aor. ἐνέπλησα, pf. ἐμπέπληκα)
1) наполнять
ex. (δέπας, ἵππον δουράτεον ἀνδρῶν Hom.; θυλάκια τῆς ψάμμου, med. ἄγγος τοῦ ὕδατος Her.; med. τὸν ψυκτῆρα Plat.; οἰμωγῆς τε καὴ κλαυθμοῦ τὸ πεδίον Plut.) ἐμπλῆσαι τέν θάλατταν τριήρων Dem. покрыть все море триерами; ἐνέπλησθεν οἱ αἵματος ὀφθαλμοί Hom. глаза у него налились кровью; τὸν κῦρον ἐπεσπάσατο ἐμπλησθῆναι δακρύων τὰ ὄμματα Xen. он до того растрогал Кира, что глаза (последнего) наполнились слезами
2) исполнять, заканчивать, свершать
ex. (τέν ἑαυτοῦ μοῖραν Plat.)
3) наполнять, преисполнять
ex. (τέν ψυχέν ἔρωτος Plat.; τινὰ ἐλπίδων κενῶν Aeschin.; ἐμπίμπλασθαι ὀργῆς Arph.)
4) поить или кормить досыта
ex. (γάλακτος, sc. παῖδας Theocr.; τὰ σώματα τῶν ἀνθρώπων Plat.)
ἐμπιπλάμενοι σίτων καὴ ποτῶν Plat. — насытившись и утолив жажду;
τῆς φακῆς ἐμπλήμενος Arph. — наевшись чечевицы;
τῷ ἀμπελίνῳ καρπῷ ἐμπιπλάμενος Her. — напившись вдоволь виноградного вина
5) насыщать, вполне удовлетворять
ex. (ἁπάντων τέν γνώμην Xen.)
θαλέων ἐμπλησάμενος κῆρ Hom. — наслаждаясь всем сердцем;
ἐμπλησθείη ἂν ἐκείνους μεμφόμενος Plat. — пусть он находит себе удовлетворение в порицании этих людей;
οὔτοι σὸν βλέπων ἐμπίμπλαμαι Arph. — я не могу наглядеться на тебя;
οὐκ ἐνεπίμπλασο ὑπισχνούμενος Xen. — твоим обещаниям не было конца;
ἔμπλησο λέγων Arph. — говори вволю
6) пресыщать, утомлять
ex. ἐμπλῆσαί τινα τοῦ πολεμεῖν Isocr. — изнурить кого-л. войной;
ἐμπέπληκε ἡμῖν τὰ ὦτα λύσιδος Plat. — он нам уши прожужжал про Лисида



ἐμπιπράω

ἐμ-πιπράω
(только impf. ἐνεπίμπρων Xen., part. ἐμπιπρών и inf. praes. ἐμπιπρᾶν Plut.) = ἐμπίπρημι



ἐμπίπρημι

ἐμ-πίπρημι
(impf. ἐνεπίμπρην, fut. ἐμπρήσω - эп. ἐνιπρήσω, aor. ἐνέπρησα, pf. ἐμπέπρηκα; pass.: aor. ἐνεπρήσθην, pf. ἐμπέπρησμαι и ἐμπέπρημαι) ex. (тж. ἐ. πυρί, реже πυρός Hom.) зажигать, поджигать, сжигать (νῆας, ἄστυ Hom.; τὸν νηόν Her.; οἰκίαν Arph.; τὸ οἴκημα Xen.); pass. гореть, сгорать
ex. ( ὀπισθόδομος ἐνεπρήσθη Dem.; ὕλη ἐμπεπρησμένη Arst.)



ἐμπίπτω

ἐμ-πίπτω
(fut. ἐμπεσοῦμαι, aor. 2 ἐνέπεσον, pf. ἐμπέπτωκα)
1) (на или во что-л.) падать
ex. (πῦρ ἔμπεσε νηυσίν, но ἐν ὕλῃ Hom.; εἰς τάφρους Xen.; εἰς τὰ κάτω τῆς γῆς Arst.)
2) попасть, очутиться
ex. (εἰς ἀνάγκης ζεύγματα Eur.; ἐν χωρίῳ τινί Xen.)
εἰς ἀπορίαν и ἐν ἀπορίᾳ ἐμπεπτωκέναι Plat. — оказаться в затруднительном положении;
ἐπὴ συμφορέν ἐμπεσεῖν Her. — стать жертвой несчастного случая;
ἐμπεσεῖν εἰς ἔριν Eur. — поссориться;
πρὸς ἔρωτά τινος ἐμπεσεῖν Luc. — полюбить кого(что)-л.;
εἰς δικαστήριον ἐμπεσεῖν Plat. — оказаться под судом;
ἐπ΄ ἀρρωστίαν ἐ. Arst. — впасть в угнетенное состояние:
εἰς τὸ ἀρχεῖον ἐ. Arst. — прийти к власти;
ἐμπεσεῖν πρός τι (sc. εἰς τὸ δεσμωτήριον) Dem. — попасть за что-л. в тюрьму;
εἰς ἐλπίδας κενὰς ἐμπεσεῖν Plut. — поддаться ложным надеждам;
εἰς ὑποψίαν ἐμπεσεῖν Plut. — подпасть под подозрение;
ἃ εἰς τέν αἴσθησιν ἐμπίπτει Plat. — то, что воспринимается чувствами;
λόγος ὃς ἐμπέπτωκεν ἀρτίως ἐμοί Soph. — весть, которая только что дошла до меня;
τοῖς Ἀθηναίοις ἐνέπεσέ τι γέλωτος Thuc. — афинянам стало немного смешно
3) врываться, вторгаться
ex. (στέγῃ Soph., εἰς τέν θύραν Arph.; τάχιστα ἐμπεσεῖν Aesch.)
4) натыкаться, встречаться
ex. (εἰς ἀλλήλας ἐμπίπτουσαι νεφέλαι Arph.)
τὰ πλειστάκις ἐμπίπτοντα τῶν προβλημάτων Arst. — наиболее часто встречающиеся вопросы
5) нападать, обрушиваться
ex. (τοῖς πολεμίοις Xen.; μεγάλῳ κτύπῳ καὴ κλύδωνι Plut.; εἴς τινα Luc.)
ἐμπεσὼν χειμάρρῳ ποταμῷ ἴκελος Her. — стремительный, как бурная река;
ἐν δ΄ ἔπεσ΄ ὑσμίνῃ Hom. — он ринулся в бой
6) нападать, охватывать, овладевать
ex. (χόλος ἔμπεσε θυμῷ Hom.; ταραγμὸς ἐμπέπτωκέ μοι Eur.)
ἐμοὴ οἶκτος ἐμπέπτωκε τοῦδ΄ ἀνδρός Soph. — меня охватила жалость к этому человеку;
ὕπνος ἐμπίπτει Plat. — наступает сон;
ἀθυμίας δεινῆς πρὸς τὸν οἰωνὸν ἐμπεσούσης Plut. — так как (их) объял страх перед знамением
7) поражать, постигать
ex. (κακὸν ἔμπεσεν οἴκῳ Hom.; ἐς τέν πόλιν ἐνέπεσε νόσος Thuc.; νόσημα ἐμπίπτει εἰς τοὺς ἰχθῦς Arst.; λοιμὸς ἐμπίπτει Plut.)
8) (о речи) заходить, касаться
ex. ἐμπεπτωκότος λόγου περὴ νόμων Plat. — раз речь зашла о законах;
λόγου τινὸς ἐμπεσόντος Plut. — если завяжется какая-л. беседа;
ἐμπεσὼν εἰς τὰ πεπραγμένα τοῖς προγόνοις ὑμῶν Dem. — поскольку я завел речь о деяниях ваших предков



ἐμπίς

-ίδος зоол.
1) долгоножка, карамора (Tipula) Arph., Arst.
2) предполож. личинка слепня Arst.



ἐμπιστεύω

ἐμ-πιστεύω
доверять, вверять
ex. (τινί τι Diod., Plut.)
ἐμπιστευθεὴς τέν ἀρχήν τινος ἔκ τινος Luc. — облеченный кем-л. властью над чем-л.



ἐμπίτνω

ἐμ-πίτνω
Aesch., Soph. = ἐμπίπτω 3, 5, 7



ἐμπλάζομαι

ἐμ-πλάζομαι
блуждать, бродить
ex. (τὰ σκευοφόρα ἐμπλαζόμενα Plut.)



ἐμπλακείς

part. aor. pass. к ἐμπλέκω



ἐμπλάσσω

ἐμ-πλάσσω
атт. ἐμπλάττω замазывать, обмазывать
ex. (τινὰ ἐν σμύρνῃ Her.)
ἐ. τὸν κηρὸν εἴς τι Arst. — замазывать что-л. воском



ἔμπλειος

Hom. = ἔμπλεος



ἐμπλέκω

ἐμ-πλέκω
1) сплетать
ex. (τὸν στέφανον εὐόδμοισι σελίνοις Theocr.)
εἰς τέν φιλίαν τινός ἐ. Polyb. — завязать дружбу с кем-л.;
перен. — сочинять, выдумывать (αἰνίγματα Aesch.);
pass. — сплетаться, перен. находиться в связи (γυναικί Polyb.)
2) вплетать, вставлять
ex. (τι Plat. и τι εἴς τι Arst.)
3) впутывать, запутывать
ex. (ἐς ἀρκυστάταν μηχανάν τινα Eur.)
χεῖρα ἐμπλέξας τινός Eur. — ухватившись за чью-л. руку
4) pass. запутываться
ex. (εἰς δίκτυον ἄτης Aesch.; πλεκταῖς ἐώραις Soph.; ἡνίαισιν Eur.; ἐν πυκνοῖς δεσμοῖσιν Arph.; перен.: ἐν τοσούτοις κακοῖς Isocr.; ἐν βιαίοις πόνοις Plat.)
ἐμπλέκεσθαι ἵπποις Plut. — цепляться за (ноги) лошадей;
ἐμπλεκόμενοι εἰς τὰ κατὰ τέν σικελίαν Polyb. — впутавшись в сицилийские дела



ἔμπλεξις

ἔμ-πλεξις
-εως вплетание, заплетание Plat.



ἔμπλεος

ἔμ-πλεος
эп. ἔμπλειος и ἐνίπλειος 3, атт. ἔμπλεως 2, gen. ωνος
1) полный, наполненный, переполненный
ex. (κνίσης καὴ αἵματος Hom.; κρεῶν καὴ ὕδατος Her.; ἀέρος Plat.; κηρῶν Plut.)
πεδίον δένδρων παντοδαπῶν ἔ. Xen. — равнина, сплошь поросшая всевозможными деревьями
2) преисполненный
ex. (δυσκολίας Plat.; πονηρίας Polyb.)
3) предполож. могущий, способный
ex. σοί τε γὰρ ὄμμα ἔμπλεον ἢ δι΄ ἐμοῦ σῴζειν Soph. — ведь твой глаз скорее сыщет средство спасения, чем мой



ἐμπλέω

ἐμ-πλέω
(fut. ἐμπλεύσομαι) плыть, плавать
ex. (πλοίῳ Her.)
οἱ ἐμπλέοντες Thuc., Xen., Plut. — мореплаватели, моряки



ἔμπλεως

2
атт. = ἔμπλεος



ἐμπλήγδην

ἐμ-πλήγδην
adv. безрассудно, не подумавши
ex. (τίειν χείρονα Hom.)



ἐμπληκτικός

ἐμ-πληκτικός
3
тупоумный, глупый Plut.



ἔμπληκτος

ἔμ-πληκτος
2
1) ошеломленный, напуганный
ex. (ὑπὸ τῶν κυνῶν Xen.)
2) неразумный, безрассудный
ex. (ἔ. τε καὴ ἀστάθμητος Plat.)
3) легкомысленный, непостоянный
ex. (βροτοί Soph.)
4) превратный (sc. αἱ τύχαι Eur.)



ἐμπλήκτως

ἐμ-πλήκτως
1) необдуманно, порывисто
ex. τὸ ἐ. ὀξύ Thuc. — безрассудная поспешность
2) легкомысленно
ex. (οὐκ ἐ., ἀλλ΄ εὐκαίρως Isocr.)



ἐμπλήμενος

part. aor. pass. к ἐμπίπλημι



ἔμπλην

I.
<ἐμπελάζω> adv. близко, вблизи Hes.
II.
praep. cum gen. близ
ex. (βοιωτῶν Hom.)



ἔμπληντο

эп. 3 л. pl. aor. pass. к ἐμπίπλημι



ἐμπληξία

ἐμ-πληξία
безрассудство, неразумие Aeschin., Plut.



ἐμπλῆσαι

inf. aor. к ἐμπίπλημι



ἐμπλήσσω

ἐμ-πλήσσω
атт. ἐμπλήττω, эп. ἐνιπλήσσω
1) падать, валиться
ex. (τάφρῳ ὀρυκτῇ Hom.)
2) попадать(ся)
ex. (ὅτ΄ ἂν κίχλαι ἕρκει ἐνιπλήξωσι Hom.)



ἐμπληστέος

adj. verb. к ἐμπίπλημι



ἔμπλητο

эп. 3 л. sing. impf. med. к ἐμπίπλημι



ἐμπλήττω

атт. = ἐμπλήσσω



ἐμπλοκή

ἐμ-πλοκή

1) плетение, заплетание
ex. (τριχῶν NT.)
2) обхватывание Polyb., Plut.



ἐμπλόκιον

ἐμ-πλόκιον
τό эмплокий (род женской прически) Plut.



ἐμπνείω

эп. = ἐμπνέω



ἐμπνευματόω

ἐμ-πνευμᾰτόω
1) гнать ветром
ex. ἐμπεπνευματωμένου τοῦ ἀκατίου Luc. — когда челнок несется, подгоняемый ветром
2) надувать, пучить
ex. (μήτρα ἐμπνευματομένη Plut.)



ἐμπνευμάτωσις

ἐμ-πνευμάτωσις
-εως вспучивание, вздутость (sc. τῆς μήτρας Plut.)



ἐμπνέω

ἐμ-πνέω
эп. ἐμπνείω (fut. ἐμπνεύσομαι, aor. ἐνέπνευσα)
1) надувать, раздувать
ex. (ἱστίον HH., Pind.)
2) (о ветре) дуть, быть попутным
ex. (ἱστίοις, δορί Eur.; ναύταις Anth.)
3) (при игре на духовых инструментах) дуть, играть
ex. (αὐλοῖς Anth.)
4) дышать, обдавать дыханием
ex. (ἵππω ἐμπνείοντε μεταφρένῳ Hom.)
5) дышать, жить
ex. (ἥδομαι σ΄ εἰσιδὼν ἐμπνέοντα Soph.)
ἐκείνων εἴ τις ἐστὴν ἐμπνέων Aesch. — если кто-нибудь из них жив;
ἕωσπερ или μέχρις ἂν ἐμπνέω Plat., Plut. и ἥνπερ ἐμπνέω Arph. — пока я жив;
βραχὺν βίοτον ἐ. Eur. — быть чуть живым, находиться при последнем издыхании
6) воодушевлять, внушать
ex. (θάρσος τινί Hom.; αὐδέν θείην τινί Hes.; ἀρετήν Xen.; φᾶρός μοι ἐνέπνευσε φρεσὴ ὑφαίνειν Hom.)
εἰς μαντικέν ἐμπνεύσασθαι Plut. — преисполниться пророческим даром
7) перен. дышать, угрожать
ex. ἐμπνέων ἀπειλῆς καὴ φόνου εἴς τινα NT. — угрожая смертью кому-л.
8) pass. приходить в себя
ex. (Hom. - v. l. ἀμπνεῖσθαι = ἀναπνεῖσθαι)



ἔμπνοια

ἔμ-πνοια
досл. дыхание, дуновение, перен. вдохновение, внушение
ex. (δαιμόνιος Luc.)



ἔμπνοος

ἔμ-πνοος
стяж. ἔμπνους 2
дышащий, живой
ex. (ἔ. καὴ κινούμενος Plut.)
ἔτ΄ ἔ. Her., Eur., Thuc., Plat. — еще дышащий, т.е. чуть живой:
μαρτυρίη ἔ. Anth. — живые свидетели



ἐμπνύνθην

v. l. ἀμπνύνθην эп. aor. pass. к ἐμπνέω



ἐμποδιζομένως

ἐμ-ποδιζομένως
с препятствиями, с помехами
ex. (πορεύεσθαι Plat.)



ἐμποδίζον

τό препятствие, помеха
ex. (τινός Plat., Arst., Diod.)



ἐμποδίζω

ἐμ-ποδίζω
<πούς> (атт. fut. ἐμποδιῶ; pf. pass. ἐμπεπόδισμαι)
1) связывать, перевязывать (по ногам)
ex. (ἐμπεποδισμένος τοὺς πόδας Her.)
ἐ. ἰσχάδας Arph. — подвязывать фиги за черенки (для просушки), по друг. утаптывать ногами фиги
2) досл. сковывать, перен. препятствовать, мешать
ex. (τινά, τι Arph., Xen., Aeschin., Arst., Plut., τινί Arst., Polyb. и πρός τι Isocr., Arst.)
ὀλιγοδρανίᾳ ἐμπεποδισμένος Aesch. — скованный бессилием;
ἐμποδίζοιτ΄ ἂν μέ πράττειν οὕτω τέν πρᾶξιν ὑπὸ φίλων Plat. — друзья воспрепятствовали бы ему сделать это;
χαἱ σοφαὴ γνῶμαι ἐμποδίζονται θαμά Soph. — и мудрые планы оказываются часто бессильными;
ἐνέργεια ἐμποδιζομένη Arst. — заторможенная деятельность;
μηδενὸς ἐμποδίζοντος τῶν ἐκτός Arst. — при отсутствии каких бы то ни было внешних препятствий;
λόγος αὐτὸς αὑτὸν ἐμποδίζει Arst. — это утверждение само себе противоречит



ἐμπόδιον

ἐμ-πόδιον
τό Plat., Plut. = ἐμποδίζον



ἐμπόδιος

ἐμ-πόδιος
2
1) встречающийся на пути
ex. (ἐμποδίους τύπτειν Plut.)
2) стоящий на пути, препятствующий, мешающий
ex. (τινι Her., Arph., Arst., Plut., τινος Thuc., Plat., Plut. и πρός τι Arst., Polyb., Plut.)
μαντηΐου ἐμποδίου γενομένου Her. — так как воспрепятствовало (этому) изречение оракула;
τί γὰρ ἐμπόδιον κώλυμ΄ ἔτι μοι ; Eur. — что за препятствие еще удерживает меня?



ἐμπόδισμα

ἐμ-πόδισμα
-ατος τό препятствие, помеха
ex. (τινος Plat., Dem.)



ἐμποδισμός

ἐμ-ποδισμός
препятствование, противодействие
ex. (τινος и τινι Arst., περί τι Polyb.)



ἐμποδιστικός

ἐμ-ποδιστικός
3
препятствующий, задерживающий Arst.



ἐμποδοστατέω

ἐμποδο-στᾰτέω
стоять на пути, препятствовать, задерживать Diog.L.



ἐμποδών

ἐμ-ποδών
I.
<πούς> adv.
1) на пути, т.е. в качестве помехи
ex. τινὴ ἐ. ἵστασθαι (или στῆναι) Aesch., Thuc., παρεῖναι Soph., γίγνεσθαι (или γενέσθαι) Her., Eur., κεῖσθαι Eur. и εἶναι Xen. — быть помехой, мешать кому(чему)-л.;
ἐ. ποιεῖσθαί τί τινι Dem. — считать что-л. препятствием к чему-л.;
ἐ. τινι εἶναι или γενέσθαι (τοῦ) μέ πράττειν или μέ οὐ ποιεῖν τι Thuc., Arph., Xen. — (по)мешать кому-л. сделать что-л.
2) навстречу, в или на пути
ex. (πᾶν ἔθνος τὸ ἐ. Her.)
ἔκτεινον πάντα τὸν ἐ. γινόμενον Her. (персы) убивали всех, кто им попадался
3) в наличии, непосредственно
ex. ἃ δ΄ ἐ. μάλιστα Eur. — совершенно неотложные дела, насущные вопросы;
ἐ. τι ποιεῖσθαι Arst. — делать что-л. общедоступным
4) повседневно, обычно
ex. τὰ μέ λίαν ἐ. Arst. — вещи, не слишком обыденные;
ἐ. παιδεία Arst. — обычное воспитание;
πολλοῖς ἐ. εἶναι καὴ γνωρίζεσθαι Polyb. — быть широко известным
II.
τό Her., Arst., Plut.; in crasi τοὐμποδών Arph. = ἐμποδίζον



ἕμποθεν

v. l. ἔκ ποθεν adv. сначала Theocr.



ἐμποιέω

ἐμ-ποιέω
1) вделывать, вставлять
ex. (πύλας ἐν πύργοις Hom.)
ἐ. ἴχνεσιν ἴχνη Xen. — идти по старым следам
2) (внутри чего-л.) устраивать
ex. (λάκκους ὕδατος ἐν τοῖς καπηλείοις Arph.; med. χοροὺς ἀκροτάτῳ Ἑλικῶνι Hes.)
3) производить, создавать
ex. (κίνησιν Arst.)
4) (ложно) присваивать, приписывать
ex. (χρησμόν τι ἐς τὰ μουσαίου Her.)
5) причинять, вызывать
ex. (σκοτοδινίαν τινί Plat.): (χρόνου) διατριβέν ἐμποιῆσαι Thuc., Plut.; вызвать задержку; χρόνους ἐμποιῆσαί τινι Dem. затянуть (замедлить) что-л.
6) доставлять, возбуждать
ex. (ἀλγηδόνας καὴ ἡδονάς Plat.)
7) внушать
ex. (ἐπιθυμίαν τινὴ ἔς τινα Thuc.; μῖσος Plat.; τὰ μέτρα τινί Luc.; ὑποψίας κατ΄ ἀλλήλων Plut.; λήθην ἢ συνήθειάν τινος ἐμπεποιηκέναι τινι Dem.)
ἐμποιῆσαί τινι, ὡς πειστέον εἴη κλεάρχῳ Xen. — внушить кому-л. послушание Клеарху



ἐμποιητικός

ἐμ-ποιητικός
3
образующий, порождающий, создающий
ex. (τινος Arst., Sext.)



ἐμποικίλλω

ἐμ-ποικίλλω
(в или на чем-л.) расписывать
ex. ταινία νίκας ἐμπεποικιλμένας ἔχουσα Plut. — лента, украшенная изображением побед



ἐμπολά

дор. = ἐμπολή



ἐμπολαῖος

ἐμ-πολαῖος
3
торговый, покровительствующий торговле (эпитет Гермеса) Arph., Plut.



ἐμπολάω

ἐμ-πολάω
(impf. ἠμπόλων, fut. ἐμπολήσω, aor. ἐνεπόλησα, pf. ἠμπόληκα - Luc. ἐμπεπόληκα; pass.: aor. ἠμπολήθην, pf. ἠμπόλημαι)
1) закупать, покупать
ex. (τἀπὸ σάρδεων ἤλεκτρον Soph.; ἄλφιτα καὴ πυρόν Arph.; med. βίοτον πολύν Hom.)
ἐμποληθείς (sc. ἀνήρ) Soph. — проданный, т.е. раб
2) выручать от продажи
ex. (τετρακισχιλίας δραχμὰς ἔκ τινος Isae.; οὐ πλεῖον Xen.)
3) получать, приобретать
ex. (κέρδος Soph.)
ἠμποληκὼς τὰ πλεῖστ΄ ἀμείνονα Aesch. — достигнув в большинстве случаев успехов
4) зарабатывать
ex. (οὐδ΄ ὀβολόν Luc.)
5) продавать
ex. (πεντήκοντα δραχμῶν τι Arph.)
ἐ. βέλτιον Arph. — продать выгоднее;
ἐμπολῆσαι τέν φρένα τινός Soph. — обмануть кого-л.



ἐμπολεμέω

ἐμ-πολεμέω
(где-л.) воевать Plut.



ἐμπολέμιος

ἐμ-πολέμιος
2
1) относящийся к войне
ex. τὰ ἐμπολέμια Her. — военные дела или вопросы
2) годный к военной службе
ex. πᾶν ὅσον ἐμπολέμιον Plat. — все население, способное носить оружие



ἐμπολεύς

ἐμ-πολεύς
-έως покупатель Anth.



ἐμπολή

ἐμ-πολή
дор. ἐμπολά
1) тж. pl. товар Pind., Soph., Arph., Xen.
2) купля-продажа, торговля
ex. (χρημάτων προσδεῖσθαι εἰς ἐμπολήν Xen.)
ζαχρύσου δι΄ ἐμπολᾶς Eur. — путем продажи за большое количество золота



ἐμπόλημα

ἐμ-πόλημα
-ατος τό
1) груз Soph.
2) pl. товар Eur.



ἐμπολητός

ἐμ-πολητός
3
купленный или проданный Soph.



ἔμπολις

ἔμ-πολις
-εως согражданин
ex. (τινι Soph.)



ἐμπολιτεύω

ἐμ-πολῑτεύω
1) тж. med.-pass. быть гражданином
ex. οἱ ἐμπολιτεύοντες Thuc., οἱ ἐμπολιτευθέντες Isocr. и οἱ ἐμπολιτευόμενοι Polyb. — граждане;
τὸ ἐμπολιτεῦον Thuc. — городское население
2) med. беседовать о политике
ex. (τινι Cic.)



ἐμπολόωντο

эп. 3 л. pl. impf. med. к ἐμπολάω



ἐμπομπεύω

ἐμ-πομπεύω
досл. выступать в торжественной процессии, перен. хвастаться, кичиться
ex. (τινί Luc.)


© «lexicons.ru», 2012. Автор и владелец - Игорь Константинович Гаршин (см. резюме).
Дочерний веб-проект Сайта Игоря Гаршина
Присылайте, пожалуйста, письма ( Письмо Игорю Константиновичу Гаршину) с советами, отзывами, замечаниями и предложениями.
[an error occurred while processing this directive]
Страница обновлена 26.09.2022
Яндекс.Метрика