Древнегреческо-русский словарь, Δ, лист 019

Главная > Словари языков древности > Древние языки на Д > Древнегреческий > Слова на Δ > 019
Палеобалканские словари: Албанский | Древнегреческий | Древнемакедонский | Иллирийский | Фракийский | Фригийский (от ИЕ) (от индоевропейской лексики)
Древнегреческо-русский словарь: Α | Β | Γ | Δ | Ε | Ζ | Η | Θ | Ι | Κ | Λ | Μ | Ν | Ξ | Ο | Π | Ρ | Σ | Τ | Υ | Φ | Χ | Ψ | Ω | др.
Древнегреческий на Δ: 001 | 002 | 003 | 004 | 005 | 006 | 007 | 008 | 009 | 010 | 011 | 012 | 013 | 014 | 015 | 016 | 017 | 018 | 019 | 020 | 021 | 022 | 023 | 024 | 025 | 026 | 027 | 028 | 029 | 030 | 031 | 032 | 033 | 034 | 035 | 036 | 037 | 038 | 039 | 040 | 041

Лексика древнегреческого койнэ с буквы δ (часть 019) с русским переводом и комментариями.



διατεταμένως

διατετᾰμένως
1) всеми силами, всячески
ex. (φευκτέον τέν μοχθηρίαν Arst.)
2) решительно, категорически
ex. (ἐπειπεῖν Plut.)



διατετραίνω

δια-τετραίνω
(ион. fut. διατετρανέω) просверливать, пробивать
ex. (τι Her., med. Arph.)



διατήκω

δια-τήκω
расплавлять, растоплять ex. (κηρόν Arph., Luc.); pass. таять
ex. (διατηκομένης τῆς χιόνος Xen.; δ. ὑπὸ ὑγροῦ Arst.)



διατηρέω

δια-τηρέω
1) хранить, оберегать
ex. (ἐλευθερίαν Dem.; νόμους Aeschin.; εἰρήνην Polyb.)
δ. τι ἀβλαβές Polyb. — сохранять что-л. в неприкосновенности;
δ. ἑαυτὸν ἔκ τινος NT. — воздерживаться от чего-л.
2) соблюдать, блюсти
ex. (τὸ πρέπον Arst.)
3) наблюдать, следить
ex. (ὅπως μή … Arst.)
δ. τὸ συμβαῖνον Arst. — наблюдать за результатом;
διατηρῆσαι μή τι πάθωσι Dem. — проследить, чтобы они не пострадали
4) не прекращать, (упорно) продолжать
ex. (πόλεμον Plut.)



διατήρησις

δια-τήρησις
-εως сохранение
ex. πρὸς διατήρησιν ἑαυτῶν Diod. — в целях самосохранения



διατίθημι

δια-τίθημι
1) раскладывать, располагать, размещать, расставлять
ex. (τὸ μὲν ἐπὴ δεξιά, τὸ δ. ἐπ΄ ἀριστερά Her.)
2) разливать
ex. (οἶνον εἰς ὀστράκια Arst.)
3) устраивать, учреждать ex. (τὰ ὄντα Xen.; ἀγῶνας Xen., Arst., Plut.; διονύσια Arst.); med. устанавливать, составлять
ex. (νόμους Plat.; διαθήκην Arph. и διαθήκας Lys.)
4) направлять, вести
ex. (κράτιστα τὰ τοῦ πολέμου Thuc.)
καλῶς διατεθεῖσθαι Plut. — быть хорошо использованным
5) med. завещать
ex. (τέν οὐσίαν τινί Isae. и τὰ ἑαυτοῦ Plat.)
ἂν ἀποθάνῃ μέ διαθέμενος Arst. — если он умрет, не оставив завещания
6) приводить в (то или иное) состояние, делать
ex. καλὸν πρᾶγμα κακῶς διαθεῖναι Dem. — испортить хорошее дело;
ἀπόρως διατεθείς Lys. — поставленный в безвыходное положение;
ἐρωτικῶς διατίθεσθαι Plat. — быть влюбленным;
τινὰ εὖ διαθεῖναι πρός τινα Arst. — расположить кого-л. в чью-л. пользу;
τὸν ἀκροατέν διαθεῖναί πως Arst. — привести слушателя в то или иное настроение;
διαθεῖναι ὁμοίως τινά Plut. — склонить к своему мнению, т.е. убедить кого-л.;
ἐμπαθέστερον διατεθείς Plut. — огорченный;
ἀνόμως διαθεῖναι τέν πόλιν Isocr. — сделать город жертвой беззаконий;
δεινῶς διατεθῆναι τυπτόμενος Luc. — жестоко избитый
7) med. распоряжаться
ex. διαθέσθαι τινά Xen. — распорядиться кем-л. (по своему усмотрению)
8) med. улаживать
ex. (ἔριν συμφερόντως ἀλλήλοις Xen.)
9) med. публично читать
ex. (λόγους Polyb., Diod., Plut.)
τῇ λέξει διαθέσθαι τι Arst. — изложить что-л. в литературной форме
10) med. выставлять на продажу
ex. (τι Her., Xen., Isocr., Plat., Arst.)
δ. τι τριπλασίας τιμῆς Dem. — продавать что-л. втрое дороже



διατίλλω

δια-τίλλω
выщипывать, выдергивать
ex. (διατετιλμένη φόβη Soph.)



διάτιλμα

διά-τιλμα
-ατος τό обрывок, клочок
ex. (διατίλματα φύλλων Anth.)



διατιμάω

δια-τῑμάω
1) обсуждать, определять
ex. τὰ τοῦδ΄ οὐ διατετίμηται θεοῖς Aesch. — решение богов о его делах еще не состоялось (v. l. οὐ δίχα τετίμηται)
2) med. оценивать
ex. (ταλάντων πεντακοσίων τι Diod.)



διατινάσσω

δια-τῐνάσσω
1) расшатывать, разносить в щепы
ex. (σχεδίην Hom. - in tmesi; μέλαθρα διατινάξεται Eur.; πάντα χαλάσει διατιναχθέντα Plut.)
2) качать, мотать
ex. (κάρα ἄνω κάτω Eur.)



διατινθαλέος

δια-τινθᾰλέος
3
пылающий
ex. (κεραυνός Arph.)



διατμήγω

δια-τμήγω
(aor. 1 διέτμηξα, aor. 2 διέτμᾰγον - aor. 2 pass. διετμάγην)
1) разрезать, рассекать
ex. (νηχόμενος λαῖτμα δ. Her.; τὸν δάκτυλον κάλαμος διέτμαξεν Theocr.)
2) разделять, разобщать, рассеивать (sc. τρῶας Hom.)
ex. ἐν φιλότητι διέτμαγεν Hom. — они расстались по-дружески



διατμηθείς

part. aor. pass. к διατέμνω



διατμίζω

δι-ατμίζω
1) испарять, выдыхать, выделять
ex. (τὸ ὑγρόν Arst., Plut.)
2) испаряться
ex. (τὸ διατμίζον ὑγρόν Arst.)



διατομή

δια-τομή
разделение, раскол, раздор
ex. (Aesch. - v. l. διανομή и διαρταμή)



διατοξεύομαι

δια-τοξεύομαι
состязаться в стрельбе из лука
ex. (τινι Xen.)



διατοξεύσιμος

δια-τοξεύσιμος
2
простреливаемый из лука
ex. δ. χώρα Plut. — дальность полета стрелы



{*}διατορεύω

δια-τορεύω
Soph. = διατορνεύω



διατορνεύω

δια-τορνεύω
вырезать, гравировать
ex. (ἔπη γράμμασιν ἐν σησάμῳ Plut.)



διάτορος

διά-τορος
2
1) сверлящий, глубоко врезывающийся
ex. (πέδαι Aesch.)
2) просверленный, проколотый
ex. (ποδοῖν ἀκμαί Soph.)
3) пронизывающий
ex. (φόβος Aesch.)
4) пронзительный
ex. (σάλπιγξ Aesch.; διάτορόν τι φθέγγεσθαι Plut. и ἀναβοᾶν Luc.)



διατραγῳδέω

δια-τρᾰγῳδέω
Dem. v. l. = τραγῳδέω



διατραχηλίζομαι

δια-τρᾰχηλίζομαι
бросаться головой вперед Plut.



διατραχυνόομαι

δια-τρᾱχυνόομαι
грубеть
ex. (σῶμα διατραχυνούμενον Plut.)



διατρεπτικός

δια-τρεπτικός
3
отклоняющий, отговаривающий, разубеждающий
ex. (λόγος Plut.)



διατρέπω

δια-τρέπω
(aor. pass. διετράπην)
1) отклонять, удерживать, отговаривать
ex. (τινὰ τοῦ μέ ποιεῖν τι Polyb.)
2) pass. становиться нерешительным, колебаться Dem., Polyb.
ex. ἰσχυρῶς διατραπεὴς ἔφη Plut. — сильно смутившись, он сказал



διατρέφω

δια-τρέφω
(fut. διαθρέψω) прокармливать, питать, содержать
ex. (τέν οἰκίαν πᾶσαν ἀπό τινος Xen.; στρατιάν Isocr.; τοὺς συνήθεις Plut.)
διατρέφεσθαί τινι Thuc. и ἀπό τινος Xen. — кормиться чем-л.



διατρέχω

δια-τρέχω
(fut. διαδραμοῦμαι, aor. 2 διέδρᾰμον)
1) пробегать
ex. (ἰχθυόεντα κέλευθα Hom.; στρατόπεδον Thuc.; τὰ μεταξύ Plut.)
διατρέχοντες ἀστέρες Arph. — блуждающие звезды;
ὅτι τάχιστα διαδραμεῖν τὸν λόγον Plat. — поскорее произнести речь;
ἅπαντα τὸν βίον διαδραμεῖν Plat. — прожить свою жизнь до конца
2) распространяться, проноситься
ex. (θροῦς διέδραμε τῆς ἐκκλησίας Plut.; νεφέλαι διέδραμον ἄλλυδις ἄλλαι Theocr.)
3) проделать
ex. τὰ ἡδέα ἐν τῇ νεότητι διαοραμόντες Xen. — испытав в юности наслаждения
4) проникать
ex. (πληγέ μέχρι τῶν κάτω διαδραμοῦσα Plut.)



διατρέω

δια-τρέω
(в страхе) разбегаться
ex. (τρῶες διέτρεσαν ἄλλυδις ἄλλος Hom.)
ἀπελθεῖν ποιεῖν τινας διατρέσαντες Plut. — обратить кого-л. в паническое бегство



διατριβή

δια-τρῐβή

1) (тж. δ. χρόνου Thuc.) промедление, задержка
ex. διατριβῆς γιγνομένης Thuc. — так как произошла задержка;
μηδεμίαν ποιεῖσθαι διατριβήν Isocr. — не терять времени;
διατριβέν ἔχειν Plut., Luc. — требовать (длительного) времени
2) времяпрепровождение, занятие
ex. διατριβὰς ποιεῖσθαι ἐπί τι Lys. — проводить время в чем-л.;
δ. περί τι Plat., ἐπί τινι Arph., Arst., πρός τι Aeschin. и ἔν τινι Arst. — занятие чем-л.;
ἀφανεῖς διατριβὰς διατρίβειν Aeschin. — заниматься неизвестными делами
3) образ жизни
ex. (δουλοπρεπής Xen.; ἐν τῷ ὑγρῷ или ἐν ὕδατι, ἐπὴ τῶν πετρῶν Arst.; διατριβαὴ καὴ δίαιται ἐλευθέριοι Plut.)
4) беседа
ex. (διατριβὰς μετ΄ ἀλλήλων διατρίβειν Aeschin.; διαλεκτικὰς ποιεῖσθαι τὰς διατριβάς Arst.)
τίς οὖν δέ ἦν δ. ; Plat. — о чем же это шла беседа?
5) развлечение, забава
ex. (διατριβέν παρέχειν τινί Aeschin., Plut.)
6) место увеселений
ex. (διατριβαὴ καὴ λειμῶνες ἡδεῖς Plut.)
7) обучение, школа
ex. (οἱ μετεσχηκότες τῆς ἐμῆς διατριβῆς Isocr.)



διατριβικός

διατρῐβικός
3
школьнический, школярский Polyb.



διατρίβω

δια-τρίβω
(ῑ) (pass.: aor. 2 διετρίβην, pf. διατέτριμμαι)
1) растирать
ex. (ῥίζαν χερσί Hom.)
2) истреблять, уничтожать; pass. гибнуть
ex. (κάκιστα διατριβῆναι Her.; κινδυνεύειν διατριβῆναι Thuc.)
3) сдерживать, унимать
ex. (τὸν χόλον τινός Hom.)
4) откладывать, оттягивать
ex. (γάμον Hom.)
5) задерживать
ex. (τοὺς πρέσβεις Plut.)
μέ διατρίβωμεν ὁδοῖο Hom. — не будем медлить с отъездом
6) (о времени) тратить, проводить
ex. (χρόνον πολλόν Her. и συχνόν Plat.; πολὺν χρόνον ἐν ταῖς ὁδοῖς Xen.; πολὺ μέρος τῆς ἡμέρας πρός τινι πράγματι Plut.)
7) проводить время
ex. (μετά τινος, ἐν τῇ ζητήσει Plat.; περὴ φιλοσοφίαν Aeschin. и ἐπὴ φιλοσοφίᾳ Plut.; πρὸς τοῖς ἔργοις Arst.; ἐπὴ τοῖς ἰδίοις Isocr.)
διατρίβουσι μελετῶντες τὰ ἄλλα Xen. — они занимаются другими делами
8) терять (напрасно) время Hom., Thuc., Arph., Xen., Luc.
9) пребывать, находиться
ex. (ἐν ταῖς ὁδοῖς Xen.; ἐν γυμνασίοις Arph.; πρὸ τῶν θυρῶν τοῦ βουλευτηρίου Plut.)



διατριπτικός

δια-τριπτικός
3
досл. служащий для натирания, перен. ирон. служащий для затяжки
ex. (μύρον Arph.)



διάτριτος

διά-τρῐτος
2
повторяющийся или обостряющийся каждый третий день
ex. (νόσος Sext.)



διάτριχα

διά-τρῐχᾰ
тж. раздельно διὰ τρίχα adv. на три части Hom., HH.



διατροπή

δια-τροπή

1) замешательство, смятение
ex. (εἰς διατροπέν ἐμπίπτειν Polyb.; διατροπέν καὴ φόβον τινὴ παρασχέσθαι Diod.)
2) расстройство
ex. διατροπαὴ ναυτιώδεις Plut. — приступы тошноты
3) смущение, стыд Cic.



διάτροπος

διά-τροπος
2
разнообразный разнохарактерный
ex. (φύσεις βροτῶν Eur.)



διατροφή

δια-τροφή
пропитание, средства к жизни Xen., Men., Diod., Plut.



διατροχάζω

δια-τροχάζω
идти рысью Xen.



διατρύγιος

δια-τρύγιος
2
(ῠ) приносящий разнообразные плоды или плодоносящий в течение круглого года
ex. (ὄρχος Hom.)



διατρυπάω

δια-τρῡπάω
1) просверливать, прокалывать
ex. (τὰ ὄστρακα Arst.)
2) точить насквозь, прогрызать
ex. (διατετρυπῆσθαι ὑπὸ τῶν μυῶν Luc.)



διατρυφάω

δια-τρῠφάω
утопать в роскоши Plut.



διατρυφέν

διατρῠφέν
Hom. part. pass. n к διαθρύπτω



διατρώγω

δια-τρώγω
(fut. διατρώξομαι, aor. 2 διέτραγον) прогрызать, перегрызать, проедать
ex. (τὸ δίκτυον Arph.; τὰς νευράς Arst.)



διαττάω

просеивать
ex. (γῆν Plat.; κοσκίνοις διαττᾶσθαι Polyb. - v. l. διαρτᾶσθαι)



διάττησις

-εως просеивание Plut.



διάττω...

διᾴττω, διάττω
атт. = διᾴσσω



διατυλίσσω

δια-τῠλίσσω
(о свитке) разворачивать, раскрывать
ex. (τέν Ὁμηρικέν ποίησιν Sext.)



διατυπόω

δια-τῠπόω
1) придавать образ, формировать
ex. διατετυπῶσθαι Diod. — окончательно сформироваться
2) сочинять, составлять
ex. (νόμους Luc.)
3) вырезывать, изображать
ex. (τὰς τῶν δακτυλίων σφραγῖδας Arst.)
4) воображать, представлять себе
ex. (τι Luc., Plut., med. Arst.)



διατύπωσις

δια-τύπωσις
-εως (ῠ) образ, форма
ex. (διατύπωσιν ἀνδρείκελον δέχεσθαι Plut.)
εἰς τέν διατύπωσιν ἐλθεῖν Arst. — принять зрелую (законченную) форму, оформиться



διαυγάζω

δι-αυγάζω
1) светиться насквозь, просвечивать
ex. (τῷ σχισμῷ Plut.)
2) (рас)светать
ex. ἅμα τῷ δ. (sc. τέν ἡμέραν) Polyb. — с рассветом;
ἕως οὗ ἡμέρα διαυγάσῃ NT. — пока не рассветет



διαυγασμός

δι-αυγασμός
проблеск
ex. διαστολέ (sc. τοῦ νέφους) τὸν διαυγασμὸν ἀποτελεῖ Plut. — разрыв (черных) облаков сопровождается блеском



διαύγεια

δι-αύγεια

1) просвечивание, свечение
ex. (μαρτυρία τῆς θερμότητος δ. Plut.)
2) просвет, отверстие
ex. (κατὰ μέσην τέν ὀροφέν ἀπολελειμμένη δ. Diod.)



διαυγέω

δι-αυγέω
Plut. = διαυγάζω 2



διαυγής

δι-αυγής
2
1) прозрачный
ex. (ὕδωρ Arst., Plut.; ἀμέθυστος, νᾶμα Anth.; ἀήρ Plut.)
2) сверкающий, блестящий
ex. (χρῶμα Plut.)



διαυθεντέω

δι-αυθεντέω
с уверенностью утверждать Sext.



διαυλοδρομέω

διαυλο-δρομέω
досл. совершать двойной пробег (на состязаниях), перен. возвращаться
ex. (ἐπὴ τέν ἀρχήν Arst.)



διαυλοδρόμης

διαυλο-δρόμης
-ου состязающийся в двойном пробеге (прямом и обратном) Pind.



δίαυλος

δί-αυλος

1) двойной пробег (до конца ристалища и обратно) Pind., Soph., Plat., Plut.
2) возвращение Aesch.
ex. ἔβην δ. Eur. — я вернулся;
δίαυλοι κυμάτων Eur. — прилив и отлив волн
3) теснина, пролив
ex. (στενὸς δ. πέτρας Eur.)



διαυχένιος

δι-αυχένιος
2
проходящий через шею
ex. (μυελός Plat.)



διαφαγεῖν

διαφᾰγεῖν
inf. aor. 2 к διεσθίω



διαφαίνω

δια-φαίνω
1) показывать, являть, обнаруживать
ex. (λευκότητα Arst.; καλὸν πρόσωπον Theocr.; τὰς ἑαυτῶν φύσεις Polyb.; ἀλκέν καὴ φρόνημα Plut.)
ὥσπερ ἀστραπέ διαφαίνων Plut. — сверкающий как молния;
διά τινος δ. Xen. — просвечивать сквозь что-л.
2) ярко пылать
ex. (διέφαινε - v. l. διέφᾱνε πυρά Pind.)
3) (рас)светать
ex. (ἠὼς διέφαινε Her.)
τῆς ἡμέρας διαφαινούσης Polyb. — с рассветом
4) med.-pass. быть заметным, показываться, виднеться
ex. (ἐν μέσῃ τῇ στήλῃ Her.)
ὅτι νεκύων διεφαίνετο χῶρος Her. — там, где земля была свободна от трупов
5) med.-pass. просвечивать, быть прозрачным
ex. (τὸ μὲν διαφαινόμενον λευκόν, τὸ δὲ μέ διαφαινόμενον μέλαν Arst.)
6) med.-pass. быть раскаленным
ex. ( μόχλος διεφαίνετο Hom.)
7) med.-pass. отличаться, выделяться
ex. (δυνάμει Thuc.)



διαφάνεια

δια-φάνεια
(φᾰ) яркость, блеск или прозрачность
ex. (τελειότης καὴ δ. Plat.)



διαφανής

δια-φᾰνής
2
1) просвечивающий насквозь, прозрачный
ex. (ὕαλος, χιτώνια Arph.; ὑδάτια Plat.)
2) блестящий, яркий
ex. (λίθος Luc. - ср. 3)
3) раскаленный
ex. (λίθος ἐκ πυρὸς δ. Her. - ср. 2)
4) явственный, ясный, очевидный
ex. (ὁμοίωσις Plat.; ἔκδηλος καὴ δ. Plut.; τάδ΄ ἤδη διαφανῆ Soph.)
5) славный, знаменитый
ex. (εἰς ἅπαντας ἀνθρώπους и ἐν τοῖς ἄλλοις Plut.)



διαφανῶς

δια-φᾰνῶς
явственно, ясно
ex. (σημαίνειν Xen.; χρημάτων ἀδωρότατος Thuc.)



διαφαρμακεύω

δια-φαρμᾰκεύω
исцелять
ex. (τοὺς κάμνοντας τῷ λόγῳ Plut.)



διάφασις

διά-φᾰσις
-εως прозрачность Plut.



διαφαυλίζω

δια-φαυλίζω
принижать, презирать
ex. (τὸ τῶν ἀνθρώπων γένος Plat.; δ. τι καὴ καταγελᾶν Plut.)



διάφαυσις

διά-φαυσις
-εως проблеск, свет
ex. (ἔλλαμψις καὴ δ. τοῦ ἡλίου Plut.)



διαφαύσκω

δια-φαύσκω
(рас)светать
ex. ἄρτι διαφαύσκοντος Polyb. — как только рассвело



διαφεγγής

δια-φεγγής
2
сверкающий, яркий
ex. σιδωνίας ὑέλου διαφεγγέστερον ἀπαστράπτειν Luc. — блестеть ярче сидонского стекла



διαφειμένος

part. pf. pass. к διαφίημι



διαφερόντως

δια-φερόντως
1) иначе, по-иному
ex. (δ. ἢ ἐν τῷ πρόσθεν χρόνῳ Plat.)
2) выше, больше
ex. (τῶν ἄλλων Ἀθηναίων ἁπάντων Plat.)
3) в высшей степени, чрезвычайно
ex. (ἀδικεῖσθαι Thuc.; τιμᾶσθαι Arst.; δ. φιλότεκνος Plut.)



διαφέρω

δια-φέρω
(fut. διοίσω, aor. 1 διήνεγκα - ион. διήνεικα, aor. 2 διήνεγκον: aor. pass. διηνέχθην)
1) носить в разные стороны
ex. (σκῆπτρα Eur.; καθάπερ ἐν κλύδωνι Plut.)
ἐπὴ λεπτοῦ ναυαγίου διαφέρεσθαι Plut. — носиться (по морю) на тонком обломке разбитого корабля
2) разносить, раскладывать, распределять
ex. (ἕκαστα εἰς τὰς χώρας τὰς προσηκούσας Xen.)
3) переносить, переводить
ex. (τὸν Ἰσθμὸν τὰς ἡμισείας τῶν νεῶν Thuc.)
ἔστησαν ὀρθαὴ καὴ διήνεγκαν κόρας Eur. — они встали и огляделись вокруг
4) разносить, распространять
ex. (κηρύγματα Eur.; ἀγγελίας Luc.; φήμη τις διηνέχθη περί τινος Plut.)
— широко прославлять (τινά Pind.)
5) разбрасывать, рассеивать
ex. φυγῇ διαφέρεσθαι δι΄ ἀλλήλων Plut. — разбегаться в разные стороны
6) носить, вынашивать
ex. (γαστρὸς ὄγκον Eur.)
διενέγκασα καὴ τεκοῦσα Xen. — выносившая и родившая (ребенка)
7) перевозить, доставлять
ex. (τὸ ἤλεκτρον εἰς τοὺς Ἕλληνας Arst.)
8) вносить, подавать
ex. (ψῆφον Eur., Xen., Aeschin., Dem., Plut.)
ψῆφον φανερὰν διενεγκεῖν Thuc. — открыто проголосовать
9) переносить, терпеть, сносить
ex. (ῥᾷστά τι Soph.; ἀργῶς τέν φυγήν Plut.)
10) (о времени) вести, проводить
ex. (τὸν αἰῶνα Hom.)
θεοὺς σέβων βίον διήνεγκε Eur. — он прожил свою жизнь благочестиво;
δ. τὸν πόλεμον Her. — вести затяжную войну (ср. 12);
τέν νύκτα κλαίων διήνεγκε Plut. — он провел ночь в слезах
11) существовать, жить
ex. ἄπαις διοίσει Eur. — он останется бездетным
12) вести до конца, заканчивать
ex. πόλεμον διενείκας Her. — закончив войну (ср. 10)
13) переворачивать, опрокидывать
ex. (πάντ΄ ἄνω τε καὴ κάτω Eur.)
14) волновать, смущать, тревожить
ex. (διαλγές ἄτα διαφέρει τὸν αἴτιον Aesch.; δ. τὰς ψυχὰς πράγμασι καὴ φροντίσι Plut.): pass. волноваться, колебаться
πολλὰ διενεχθεὴς τῇ γνώμῃ (тж. τῷ λογισμῷ и τοῖς λογισμοῖς) Plut. — долго не зная, какое принять решение
15) отличаться, разниться
ex. (τινί τινος Plat.)
δ. τινός Eur., Xen., Arph., τινί Xen., Plat., τι, πρός τι и κατά τι Arst., εἴς τι Xen. и ἔν τινι Xen., Dem.; — отличаться чем-л. (в чём)-л.;
δ. ταῖς ἀντικειμέναις διαφοραῖς или δ. ἐναντίως Arst. — отличаться противоположными свойствами
16) выгодно отличаться, превосходить
ex. (τινός τι Aeschin., Luc., τινά τινι Polyb., Diod., τινί τινος Plut., τινί Thuc., Aeschin., Polyb., Plut., εἴς τι Xen., Plat., ἐπί τινι Xen., ἔν τινι Isocr., πρός τι Aeschin. и κατά τι Xen.)
ἱμάτια διαφέροντα Plat. — отличные одежды;
πολὺ διέφερεν ἀλέξασθαι ἢ μάχεσθαι Xen. — было гораздо выгоднее вести оборону, чем принять открытый бой;
πεπραχέναι διαφέρον τι Polyb. — совершить нечто особенное, отличиться
17) med. (aor. διηνέχθην)
ex. (тж. δ. ταῖς γνώμαις Polyb.) расходиться во мнениях (ἀλλήλοις Plat. и πρὸς ἀλλήλους Lys., Polyb.; περί τινος Her., Arph., Plat., ἀμφί τινος и ἔν τινι Xen.)
τὰ διαφέροντα Thuc. — спорные вопросы
18) преимущ. impers. быть важным, иметь значение
ex. (τοῦτο διέφερε τοῖς θηβαίοις Polyb.)
τὰ διαφέροντα (πράγματα) Thuc., Lys., Isae., Plut.; — важные вопросы;
ἰδίᾳ τι αὐτῷ διαφέρει Thuc. — это представляет для него личный интерес;
οὔ τί οἱ διέφερε ἀποθανέειν Her. — он относился равнодушно к смерти



διαφεύγω

δια-φεύγω
(fut. διαφεύξομαι, aor. 2 διέφυγον)
1) убегать
ex. (ἔκ τινος Thuc. и ἀπό τινος Arst.)
2) ускользать, избегать
ex. (τινά Eur., Her. и τι Her., Plat., Arst., Plut.)
ἐκ κινδύνων διαπεφευγότες εἰς ἀγαθά Plat. — избежавшие опасностей и достигшие благ:
τὰ χρέα δ. Arph. — уклоняться от уплаты долгов:
εἰ διαφύγοιεν Thuc. — если им удавалось спастись;
πολλά με διαπέφευγεν ὧν διενοήθην Isocr. — много из того, что я имел в виду (сказать), забыто мною;
κατὰ τοῦτο διέφυγεν ἡμᾶς λόγος Plat. — здесь нас покинули доводы, т.е. к этому нас вынудил ход доказательства



διαφευκτικός

δια-φευκτικός
3
легко убегающий, ускользающий
ex. (ὀλισθηρὸς καὴ δ. Luc.)



διάφευξις

διά-φευξις
-εως возможность (у)бежать
ex. (ἐγένετο δ. τινι Thuc.; οὐδεμία ἐκ λογισμοῦ δ. Plut.)
διάφευξιν - v. l. διάφυξιν - οὐκ ἔχειν Plut. — не предоставлять возможностей к бегству, не иметь выхода



διαφῆκα

aor. 1 к διαφίημι



διαφημίζω

δια-φημίζω
разглашать, распространять
ex. (τὸν λόγον NT.)



διαφθάνω

δια-φθάνω
упреждать своим приходом, приходить ранее
ex. (εἰς τέν βαβυλωνίαν Plut.)



διαφθαρτικός

δια-φθαρτικός
3
губительный, гибельный, т.е. ядовитый
ex. (φάρμακον Arst.)



διαφθείρω

δια-φθείρω
(fut. διαφθερῶ, aor. διέφθειρα, pf. 1 διέφθαρκα, pf. 2 διέφθορα; pass.: aor. 2 διεφθάρην, pf. διέφθαρμαι)
1) разрушать ex. (πόλιν Hom.); уничтожать, опустошать
ex. (ὑὸς χρῆμα τὰ ἔργα διαφθείρει Her.; ἔλαφος διαφθείρων τέν νόμην Arst.)
2) убивать, умерщвлять ex. (τινά Her.); pass. погибать
ex. (λιμῷ Her.; πᾶς διέφθαρται στρατός Aesch.)
3) разрушать, повреждать, портить ex. (αἱ νῆες διεφθάρησαν Her.); расстраивать
ex. (τέν συνουσίαν Plat.)
τῶν οὕτερος διέφθαρτο Her. (у Креза было два сына), из которых один был калекой;
διεφθαρμένος τέν ἀκοήν Her. — глухой;
διεφθαρμένος τὰ ὄμματα Plat. — с испорченным зрением или ослепший;
ὑπὸ τῆς νόσου διεφθαρμένος Isocr. — надломленный болезнью;
διεφθάρθαι φρένας Eur. — прийти в уныние;
τέν φρόνησιν διαφθαρείς Isocr. — потерявший рассудок
4) искажать, извращать
ex. (νόμους, γραμματεῖον Isocr.)
5) совращать, развращать
ex. (γυναῖκα Lys.; κόρην Men.; τοὺς νέους Plat.)
6) (тж. δ. νομῇ χρημάτων Aeschin., ἐπὴ χρήμασι Dem., ἀργυρίῳ и διὰ κέρδος Arst.) подкупать
ex. (τινα Her., Dem.)
7) портиться
ex. (ὑπὸ εὐτυχίας βεβαίου διεφθορώς Plut.)
διέφθορας Hom. — ты потерял рассудок;
τὰ διεφθορότα σώματα Plut. — гниющие тела



διαφθορά

δια-φθορά

1) разрушение, разорение
ex. (τῆς πόλεως Thuc.)
2) повреждение, обезображивание, порча
ex. (τῆς μορφῆς Aesch.)
3) уничтожение, истребление
ex. (πρὸς τοὺς βαρβάρους μέχρι διαφθορᾶς πολεμεῖν Plat.)
λαΐου διαφθοραί Soph. — убийство Лаия;
διαφθοραὴ ὀμμάτων Soph. или δεργμάτων Eur. — лишение зрения, ослепление
4) развращение, совращение
ex. (τῶν νέων Xen.)
5) подкуп
ex. (διαφθοραὴ κριτῶν Arst.)
6) порочность
ex. (τὰς ψυχὰς διαφθορᾶς ἀναπιμπλάναι Plut.)
7) тело, бросаемое на съедение
ex. (ἐφεῖναί τινα ἰχθύσιν διαφθοράν Soph.)
ὕβρισμα καὴ διαφθοράν τινι Eur. — на посмеяние и на растерзание кому-л.



διαφθορεύς

δια-φθορεύς
-έως
1) извратитель, исказитель
ex. (τῶν νόμων Plat.)
2) совратитель
ex. (νέων καὴ ἀνοήτων ἀνθρώπων Plat.)
3) пагуба
ex. (ὦ φίλων διαφθορεῦ Eur.)



διαφίημι

δι-αφίημι
(fut. διαφήσω, aor. διαφῆκα) распускать, отпускать
ex. (τὸ στράτευμα Xen.; τέν δύναμιν Dem.; πάντας εἰς τέν χειμασίαν Polyb.; τοὺς συμμάχους Plut.)



διαφιλονεικέω

δια-φῐλονεικέω
вести упорную борьбу, состязаться
ex. (ἐν τοῖς λόγοις Arst.; ἀγωνίζεσθαι πρὸς ἀλλήλους καὴ δ. Plut.)
ὥσπερ διαφιλονεικοῦντες Diog.L. — как бы соревнуясь (друг с другом)



διαφιλοτιμέομαι

δια-φῐλοτῑμέομαι
соревноваться
ex. δ. ὑπὲρ ἡγεμονίας πρός τινα Plut. — оспаривать у кого-л. первенство



διαφλέγω

δια-φλέγω
1) сжигать; pass. сгорать
ex. (πρὴν ἢ διαφλέγεσθαι τὰ ἱμάτια Plut.)
2) воспламенять, возбуждать
ex. (τὰς ψυχάς Plut.)
διεφλέχθη τὸν θυμὸν ὑπὸ τῶν μελῶν Plut. — от песен он воспламенился душой



διαφοιβάζω

δια-φοιβάζω
приводить в исступление
ex. διαπεφοιβάσθαι κακοῖς Soph. — сойти с ума от несчастий



διαφοιτάω

δια-φοιτάω
ион. διαφοιτέω
1) странствовать, разъезжать Her., Xen.
2) проезжать, путешествовать
ex. (διὰ τῆς χώρας Arph.; τῆς Ἰταλίας Plut.)
3) распространяться, доходить
ex. (λόγος διεφοίτησεν εἰς Ῥώμην Plut.)



διαφορά

δια-φορά

1) различие, разница
ex. (τινος πρός τινα и πρός τι Arst., Plut.)
2) различие, неравенство
ex. (διαλύειν τὰς διαφορὰς τῶν πολιτῶν Arst.)
3) видовое отличие, видовой признак
ex. (δ. εἰδοποιός Arst.)
4) вид, разновидность
ex. (αἱ διαφοραὴ καὴ τὰ γένη Arst.; ἰδέαι καὴ διαφοραί Plut.)
5) превосходство, преимущество
ex. (καλὸν γενέσθαι καί τινα διαφορὰν ἄλλην ἔχειν Plat.)
6) разногласие, разлад, раздор, спор
ex. (πρός τινα Plat., Plut., τινι Eur. и τινι καί τινι Plat.)
τὰς διαφορὰς παντὴ μᾶλλον ἢ μάχῃσι καταλαμβάνειν Her. — улаживать спор любыми средствами, но не сражениями



διαφορέω

δια-φορέω
1) разносить, распространять
ex. (κλέος πάντας ἐπ΄ ἀνθρώπους Hom. - in tmesi)
2) переносить, уносить
ex. (τοὺς σταυροὺς παρ΄ ἑαυτούς Thuc.)
3) приносить, доставлять
ex. (πρόσοδος ἀπό τινος διαφορουμένη Thuc.)
4) расхищать, грабить
ex. (χρήματα Her.; χώραν Dem.; ὑπὸ τοῦ στρατοπέδου διαφορηθεῖσα πόλις Plut.)
5) разрывать, растерзывать
ex. (δαμάλας Eur.; ὑπὸ κυνῶν διαφορεύμενος Her.)
6) разбивать
ex. (τὰ διαπεφοημένα τῶν εἰδώλων Arst.)
διαφορεῖσθαι ὑπὸ τοῦ οἴνου Plut. — свалиться от вина
7) разгонять, вышибать
ex. (οἴνῳ τὸν οἶνον погов. Plut.)
8) бросать в разные стороны, метать, швырять
ex. ἔτη δέκα ἐν ἀγῶσι διαφορηθείς Plut. — проведший десять лет в сражениях
9) расточать, растрачивать
ex. (πολλὰ τῆς οὐσίας Plut.)
10) разделять
ex. ἀξίωμα διαφορούμενον Diog.L. — разделительное или условное предложение
11) физиол. усваивать, переваривать
ex. (τέν τροφήν Plut.)



διαφόρησις

δια-φόρησις
-εως
1) расхищение, грабеж
ex. (ἁρπαγαὴ καὴ διαφορήσεις πλούτων Plut.)
2) колебание, смущение
ex. (πλάνην τινὰ καὴ διαφόρησιν ἔχειν Plut.)



διαφόρητος

δια-φόρητος
2
растерзанный, разрезанный
ex. (σάρξ Eur.)



διάφορον

διά-φορον
τό тж. pl.
1) разница, различие Her., Isae., Dem.
2) разногласие, спор Arst.
ex. διάφορα ἐς τὸ πολεμεῖν Thuc. — разногласия, приведшие к войне
3) pl. расходы, издержки
ex. τὰ διάφορα ἀπολαβεῖν Dem. — получить возмещение расходов
4) капитал, деньги
ex. (κεκρυμμένον δ. Polyb.)
5) важность, значительность Dem.
ex. ἐς τὰ μέγιστα διαφόρων ποιεῖσθαι τι Thuc. — придавать величайшее значение чему-л.
6) цена
ex. (διάφορον ἐκτίνειν Luc.)



διάφορος

διά-φορος
I.
2
1) различный, отличный, несходный
ex. (τινος Plat. и τινι Eur.; διάφοροι ἀλλήλοις Arst.)
δ. τινι и κατά τι Arst. — различный в чем-л., отличающийся чем-л.;
δ. πρὸς ἑαυτόν Plut. — непостоянный, изменчивый
2) отличный, превосходный
ex. (χαλκώματα Arst.; παιδεία Plut.)
δ. τινι Diod., Plut. и πρός τι Plut. — замечательный чем-л.
3) важный, полезный
ex. (πρός τι Plat.)
τῷ δὲ διάφορόν τι ἐδόκει εἶναι τοῦτο τὸ χωρίον ἑτέρου μᾶλλον Thuc. — это место показалось ему как-то удобнее, чем какое-л. иное
4) враждующий, враждебный
ex. (τινι Her., Lys., Xen., Plat. и τινος Isae., Dem.)
II.
противник, враг Eur., Plat.



διαφορότης

-ητος различие Plat.



διαφόρως

1) различно, по-разному
ex. (ὅσα τε ὁμοίως καὴ ὅσα δ. λέγουσιν περί τινος Plat.)
δ. ἔχειν τινί Dem. — отличаться от кого-л.
2) врозь, вразнобой
ex. (οὐ δ., ἀλλ΄ ἀπὸ μιᾶς ὁρμῆς Thuc.)
3) в разладе, враждебно
ex. (ἥκιστα δ. πολιτεύειν Thuc.)



διάφραγμα

διά-φραγμα
-ατος τό
1) перегородка
ex. (διπλῆ διαφράγματι καλύβη Thuc.; δ. φιλότεχνον Diod.)
δ. τοῦ μυκτῆρος анат. Arst. — сошник (vomer)
2) грудобрюшная преграда, диафрагма Plut.



διαφράγνυμι

δια-φράγνῡμι
тж. med. перегораживать, отгораживать
ex. (ξύλοις τὸ στρατόπεδον Plut.)
διαπεφραγμένος προτειχίσμασι Plut. — обнесенный укреплениями



διαφράζω

δια-φράζω
(только aor. 2 διεπέφραδον) рассказывать, излагать
ex. (ὥς ποτέ μοι μήτηρ διεπέφραδε Hom.)


© «lexicons.ru», 2012. Автор и владелец - Игорь Константинович Гаршин (см. резюме).
Дочерний веб-проект Сайта Игоря Гаршина
Присылайте, пожалуйста, письма ( Письмо Игорю Константиновичу Гаршину) с советами, отзывами, замечаниями и предложениями.
[an error occurred while processing this directive]
Страница обновлена 26.09.2022
Яндекс.Метрика